Bệnh tê liệt thần kinh mặt, còn được gọi là bệnh Bell, hay còn gọi là liệt dây thần kinh số 7 là một bệnh thần kinh ngoại biên không rõ nguyên nhân. Bệnh này xuất hiện khi dây thần kinh mặt bị viêm hoặc bị tắc nghẽn, làm suy yếu khả năng điều khiển các cơ mặt.
Theo chia sẽ các giảng viên Trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn nguyên nhân của bệnh tê liệt thần kinh mặt chưa được xác định rõ, nhưng nhiều nghiên cứu cho thấy nó có thể liên quan đến một số yếu tố như nhiễm trùng virus herpes simplex, vi khuẩn, tăng huyết áp, viêm xoang, hay tổn thương thần kinh mặt.
- Tham khảo những cách giúp giảm huyết áp hiệu quả
- Những dấu hiệu bất thường cảnh báo hệ tiêu hóa có vấn đề
- Dấu hiệu nhận biết và điều trị bệnh tiểu đường type 1 như thế nào?
Triệu chứng phổ biến của bệnh tê liệt thần kinh mặt bao gồm:
- Mất cảm giác hoặc cảm giác rối loạn trên một bên khuôn mặt.
- Tê liệt một nửa khuôn mặt, làm mất khả năng điều khiển các cơ mặt.
- Mất khả năng nhắm mắt hoặc nhắm mắt khó khăn.
- Khó điều chỉnh nụ cười hoặc bộ mặt biểu cảm.
- Giảm khả năng cảm nhận vị giác trên một nửa miệng hoặc một nửa của lưỡi.
Điều trị tê liệt thần kinh mặt tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng này và mức độ nặng nhẹ của triệu chứng. Một số phương pháp điều trị phổ biến cho bệnh tê liệt thần kinh mặt như:
- Thuốc corticosteroid:
Việc sử dụng thuốc corticosteroid như prednisone được coi là phương pháp điều trị hiệu quả cho bệnh tê liệt thần kinh mặt. Thuốc này giúp giảm viêm và sưng xung quanh dây thần kinh mặt và tăng khả năng phục hồi của thần kinh. Điều trị bằng corticosteroid thường bắt đầu sớm sau khi triệu chứng xuất hiện.
- Thuốc chống viêm và kháng histamine:
Một số bệnh nhân có lợi từ việc sử dụng thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) như ibuprofen hoặc thuốc kháng histamine như gabapentin để giảm đau và sưng. Hiệu quả của các loại thuốc này có thể khác nhau đối với từng người.
- Vật lý trị liệu:
Bài tập và vật lý trị liệu có thể được sử dụng để giữ cho các cơ mặt linh hoạt và ngăn chặn sự suy giảm chức năng cơ. Gồm kỹ thuật massage, tập luyện cơ mặt, kích thích điện, và áp dụng nhiệt hoặc lạnh.
- Bảo vệ mắt:
Vì một số bệnh nhân bị tê liệt thần kinh mặt không thể nhắm mắt tự nhiên, bảo vệ mắt trước mắt kính hoặc băng gạc có thể được sử dụng để giảm nguy cơ tổn thương giác mạc và giữ mắt ẩm ướt.
- Chăm sóc răng miệng:
Vì mất khả năng điều khiển cơ mặt, việc chăm sóc răng miệng trở nên quan trọng hơn. Bạn nên chải răng và sử dụng chỉnh răng hàng ngày để đảm bảo vệ sinh răng miệng tốt.
Theo chia sẽ bác sĩ Nguyễn Văn Hoạch giảng viên trường cao đẳng dược sài gòn cho biết không phải là phương pháp điều trị chính cho tê liệt thần kinh mặt (bệnh Bell). Đa số các trường hợp tê liệt thần kinh mặt tự khỏi và phục hồi mà không cần đến phẫu thuật khi tê liệt thần kinh mặt không giảm đi sau một khoảng thời gian, hoặc nếu tình trạng tê liệt kéo dài và gây khó khăn nghiêm trọng trong việc nhắm mắt, nhai, hoặc làm việc hàng ngày, phẫu thuật có thể được xem xét. Phẫu thuật thường được thực hiện để giải phóng dây thần kinh mặt khỏi sự nén hoặc sưng. Có hai phương pháp phẫu thuật chính được sử dụng:
- Phẫu thuật giải phóng dây thần kinh quá trình này bao gồm việc loại bỏ các nguyên nhân gây nén hoặc sưng dây thần kinh mặt, như vùng xương hàm, cơ hoặc mô mỡ quá phát, hoặc vật chất bất thường gây áp lực lên dây thần kinh.
- Phẫu thuật chuyển dây thần kinh trong một số trường hợp, nếu dây thần kinh mặt bị hỏng nặng hoặc không thể khôi phục, một phẫu thuật chuyển dây thần kinh có thể được thực hiện.
Sau khi phẫu thuật tê liệt thần kinh mặt, có một số lưu ý quan trọng mà bạn nên tuân thủ để đảm bảo sự phục hồi tốt và tránh các biến chứng:
- Chăm sóc vết mổ: Làm sạch và băng bó vết mổ theo hướng dẫn của bác sĩ. Đảm bảo vùng vết mổ luôn sạch, khô ráo và không bị nhiễm trùng.
- Điều chỉnh chế độ ăn uống: Tránh nhai và ngậm một bên vùng tê liệt. Hạn chế sử dụng các loại thực phẩm cứng, như hạt cứng, bò viên, hoặc các loại thức ăn mà yêu cầu một lượng lớn sức nặng từ cơ mặt.
- Bảo vệ mắt: Nếu tê liệt thần kinh mặt ảnh hưởng đến khả năng nhắm mắt, đảm bảo bảo vệ mắt khỏi việc khô mắt và tổn thương giác mạc bằng cách sử dụng nhỏ tắc kích thích mắt nhân tạo hoặc băng gạc để đảm bảo mắt ẩm ướt và bảo vệ khỏi tác động bên ngoài.
- Kỹ thuật hô hấp: Khi ngủ, hãy đảm bảo rằng một bên của khuôn mặt không bị nén hoặc áp lực mạnh lên mặt giúp tránh tình trạng suy hô hấp và giúp duy trì luồng không khí thông qua đường dẫn hô hấp tự nhiên.
- Tuân thủ lịch hẹn tái khám theo chỉ định của bác sĩ cho phép bác sĩ theo dõi sự phục hồi của bạn và điều chỉnh phương pháp điều trị nếu cần.
- Thực hiện các bài tập cơ mặt: Bác sĩ bệnh chuyên khoa hoặc nhân viên y tế có thể chỉ định cho bạn các bài tập cơ mặt để tăng cường sự phục hồi và khả năng điều khiển cơ mặt.