Suy thận là bệnh lý tiến triển âm thầm nhưng có thể gây nguy hiểm đến tính mạng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Hiểu rõ các giai đoạn, biến chứng và cách phòng ngừa sẽ giúp chủ động bảo vệ sức khỏe thận hiệu quả.
Suy thận là bệnh lý tiến triển âm thầm nhưng có thể gây nguy hiểm đến tính mạng
Bài viết dưới đây bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn sẽ cung cấp thông tin tổng quan về suy thận, các phân độ bệnh lý, mức độ nguy hiểm và hướng dẫn phòng ngừa hiệu quả.
Nội dung bài viết
Tổng quan về suy thận và các yếu tố nguy cơ
Suy thận là tình trạng chức năng thận bị suy giảm, ảnh hưởng đến khả năng lọc máu và duy trì cân bằng nội môi trong cơ thể. Bệnh được chia thành hai loại chính:
- Suy thận cấp tính: Khởi phát đột ngột, có thể phục hồi nếu được điều trị sớm và đúng cách.
- Suy thận mạn tính: Tiến triển từ từ, không hồi phục, và thường không có biểu hiện rõ ràng trong giai đoạn đầu.
Những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh suy thận bao gồm:
- Bệnh nền như tăng huyết áp và đái tháo đường.
- Lạm dụng thuốc, đặc biệt là thuốc giảm đau, kháng sinh nhóm NSAIDs.
- Viêm cầu thận mạn tính, tắc nghẽn đường tiết niệu, hoặc sỏi thận lâu năm.
- Lối sống thiếu lành mạnh như ăn mặn, uống ít nước, dùng rượu bia và thuốc lá thường xuyên.
- Tiền sử gia đình có người mắc bệnh thận.
Nhận diện và kiểm soát các yếu tố nguy cơ là bước quan trọng để phòng ngừa cũng như làm chậm quá trình tiến triển của bệnh suy thận.
Các cấp độ suy thận theo chỉ số GFR (độ lọc cầu thận)
Việc phân loại suy thận dựa vào chỉ số GFR giúp đánh giá mức độ tổn thương chức năng thận:
- Độ 1 (GFR ≥ 90 ml/phút/1.73m²): Mặc dù GFR bình thường, nhưng đã có tổn thương mô thận (ví dụ: protein niệu). Chưa có triệu chứng lâm sàng rõ ràng.
- Độ 2 (GFR 60–89 ml/phút/1.73m²): Tổn thương thận nhẹ, người bệnh thường không có biểu hiện, nên được theo dõi chức năng thận định kỳ.
- Độ 3 (GFR 30–59 ml/phút/1.73m²): Suy thận mức trung bình, xuất hiện triệu chứng như mệt mỏi, phù nhẹ. Phân thành 3a (GFR 45–59) và 3b (GFR 30–44).
- Độ 4 (GFR 15–29 ml/phút/1.73m²): Thận suy nặng, triệu chứng rõ rệt như buồn nôn, xanh xao, chóng mặt, thiếu máu, rối loạn điện giải.
- Độ 5 (GFR < 15 ml/phút/1.73m²): Giai đoạn cuối của suy thận, chức năng thận gần như không còn. Người bệnh cần chạy thận nhân tạo hoặc ghép thận để duy trì sự sống.
Bác sĩ Cao đẳng Y Sài Gòn lưu ý tùy theo giai đoạn, triệu chứng suy thận có thể rất khác biệt:
- Giai đoạn sớm: Mệt mỏi, nước tiểu sẫm màu, tiểu đêm nhiều, sưng nhẹ ở chân hoặc mắt cá chân.
- Giai đoạn tiến triển: Da xanh xao, ngứa ngáy, chán ăn, tăng huyết áp, rối loạn giấc ngủ, phù toàn thân, thiếu máu, đau đầu.
Việc nắm rõ dấu hiệu cảnh báo giúp người bệnh kịp thời khám và điều trị, tránh để bệnh tiến triển đến giai đoạn nguy hiểm.
Biến chứng nguy hiểm của bệnh suy thận
Nếu không được điều trị kịp thời, suy thận có thể dẫn đến hàng loạt biến chứng nghiêm trọng, thậm chí đe dọa đến tính mạng.
- Ảnh hưởng đến hệ tim mạch: Chức năng lọc của thận suy yếu dẫn đến ứ đọng dịch và muối, làm tăng huyết áp – yếu tố góp phần phá hủy thêm cầu thận. Ngoài ra, người bệnh còn có nguy cơ cao mắc các bệnh lý tim mạch như nhồi máu cơ tim, đột quỵ, suy tim sung huyết hoặc tràn dịch màng phổi.
- Rối loạn chuyển hóa: Thận đóng vai trò quan trọng trong điều hòa nội môi. Khi chức năng thận suy giảm, người bệnh dễ bị rối loạn điện giải, toan máu, thiếu máu, suy dinh dưỡng và nhiều rối loạn chuyển hóa khác.
- Rút ngắn tuổi thọ: Bệnh nhân suy thận giai đoạn cuối có thể tử vong do biến chứng tim mạch, nhiễm toan chuyển hóa nặng hoặc ngừng tim. Ngay cả khi được điều trị tích cực, tuổi thọ vẫn bị giảm đáng kể so với người khỏe mạnh.
Vì vậy, suy thận là bệnh lý thường gặp không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống mà còn là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong nếu không được kiểm soát kịp thời.
Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn tuyển sinh năm 2025
Biện pháp phòng ngừa suy thận hiệu quả
Phòng ngừa suy thận là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe lâu dài. Một số biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả bao gồm:
- Duy trì chế độ ăn lành mạnh: Hạn chế muối, tăng cường rau xanh và trái cây, uống đủ 2 lít nước mỗi ngày.
- Kiểm soát bệnh nền: Tuân thủ điều trị các bệnh lý như tiểu đường, huyết áp cao, tim mạch dưới sự hướng dẫn của bác sĩ.
- Thực hiện lối sống khoa học: Tập thể dục đều đặn, tránh hút thuốc, hạn chế bia rượu, và không tự ý sử dụng thuốc mà không có chỉ định y tế.
- Khám sức khỏe định kỳ: Đặc biệt là kiểm tra chức năng thận đối với người có nguy cơ cao.
Suy thận là một bệnh lý nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát và phòng ngừa nếu phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Hiểu rõ phân độ bệnh, nhận diện triệu chứng và duy trì lối sống lành mạnh chính là chìa khóa giúp giảm thiểu rủi ro suy thận. Hãy chủ động chăm sóc sức khỏe của bạn ngay hôm nay để bảo vệ chức năng thận lâu dài.
