Nhận diện bệnh đơn giản nhờ triệu chứng đau bụng

Đau bụng là một triệu chứng bệnh thường gặp ở mọi lứa tuổi có liên quan đến đường tiêu hóa. Làm thế nào biết để nhận biết bệnh và xử trí khi gặp triệu chứng đau bụng?

• Dấu hiệu đau âm ỉ bụng dưới bên trái cảnh báo những căn bệnh nào?
• Hỏi đáp bệnh học – Đau bụng dưới khi có kinh?
• Bị đau bụng giữa trên rốn là triệu chứng bệnh gì?

Đau bụng là một bệnh lý thường gặp ở mọi lứa tuổi

Đau bụng là một bệnh lý có liên quan đến được tiêu hóa và là một triệu chứng thường gặp ở mọi lứa tuổi. Chúng ta cần phải biết được các nguyên nhân của triệu chứng đau bụng để có hướng xử trí phù hợp hoặc nhờ sự giúp đỡ của bác sĩ qua những triệu chứng đau bụng gây ra. Chúng ta cùng tìm hiểu nhé!

Như thế nào là đau bụng?

Theo bác sĩ Trần Anh Tú hiện là GV Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho biết: Đau bụng là tình trạng đau có thể xuất hiện ở bất kì vị trí nào ở khoảng giữa ngực và vùng bẹn. Đau bụng vùng này còn có tên gọi khác là đau dạ dày, đau vùng bụng, bụng đau, đau quặn bụng….

Biểu hiện của đau bụng rất đa dạng, có thể bao gồm: đau quặn thắt, đau nhói từng cơn, đau nhẹ kéo dài… Cường độ của cơn đau không thể phản ánh được mức độ trầm trọng bệnh. Có thể những cơn đau dữ dội có thể tự khỏi như rối loạn tiêu hóa… Ngược lại, đau ít hoặc không đau lại có thể biểu hiện cho những tình trạng nặng đe dọa đến tính mạng như: ung thư đại tràng hoặc viêm ruột thừa giai đoạn sớm.

Phân loại đau bụng

Cũng theo bác sĩ Tú, đau bụng thường có hai dạng: đau bụng cấp tính và đau bụng mạn tính.

Đau bụng cấp tính

Triệu chứng của đau bụng cấp tính là xuất hiện đột ngột và kéo dài nhưng không quá 2 tuần.

Nếu kèm theo các triệu chứng như: sốt cao, tiêu chảy có máu… thì rất nguy hiểm vì đó có thể là biểu hiện của nhiễm khuẩn đường ruột.

Nếu đau bụng dữ dội kèm với tình trạng: chướng bụng, nôn, không thể đi ngoài, không thể đánh hơi… thì chúng ta cần phải đi khám bác sĩ ngay vì đây có thể là những dấu hiệu thường gặp trong các trường hợp thủng tạng rỗng như dạ dày.

Nếu xuất hiện đau bụng quặn từng cơn kèm với nôn, ói, tiêu chảy, sốt…. thì có thể chúng ta bị ngộ độ thức ăn. Tuy nhiên, ngộ độc thức ăn có thể tự khỏi nếu chúng ta ăn uống đủ chất dinh dưỡng và bù nước đầy đủ. Trừ trường hợp sốt cao, phân có máu là biểu hiện của nhiễm vi khuẩn, chúng ta cần gặp phải bác sĩ để dùng kháng sinh đúng chỉ định.

Đau bụng thường chia làm 2 dạng: cấp tính và mạn tính

Đau bụng mạn tính

Triệu chứng của đau bụng mạn tính thường có các biểu hiện tương đối nhẹ và kéo dài trên 2 tuần.

Đau bụng mạn tính rất nguy hiểm đặc biệt ở những người trên 40 tuổi. Nếu có các dấu hiệu như: sụt cân không rõ nguyên nhân, đi tiêu ra máu, sốt nhẹ kéo dài, hay bị tiêu chảy hoặc táo bón…. Đây có thể là biểu hiện của các bệnh lý nguy hiểm như ung thư hoặc viêm loét đường tiêu hóa, cần gặp bác sĩ sớm để tìm hiểu nguyên nhân và điều trị kịp thời.

Những nguyên nhân gây nên đau bụng

Đau bụng thường có rất nhiều nguyên nhân khác nhau. Nguyên nhân có thể do từ các cơ quan của hệ tiêu hóa – dạ dày, phần cuối thực quản (tâm vị), ruột non và ruột già (đại tràng), gan, túi mật, tuỵến tuỵ.

Sau đây là một số nguyên nhân mà bác sĩ các bệnh chuyên khoa về hệ tiêu hóa – dạ dày đưa ra, bao gồm:

• Trướng hơi hệ tiêu hoá; táo bón mạn tính;
• Không dung nạp đường lactose (không dung nạp sữa);
• Viêm dạ dày ruột do virus (tiêu chảy cấp do siêu vi);
• Hội chứng ruột kích thích;
• Chứng xót thượng vị và khó tiêu;
• Trào ngược dạ dày thực quản;
• Loét dạ dày tá tràng;
• Viêm túi mật cấp do sỏi hoặc không do sỏi;
• Viêm ruột thừa cấp;
• Bệnh túi thừa Meckel, viêm túi thừa nhỏ ở ruột;
• Tắc ruột – ngoài triệu chứng đau còn có thêm buồn nôn, sình bụng, nôn và bí trung tiện, đại tiện;
• Dị ứng thức ăn;
• Ngộ độc thực phẩm (do vi khuẩn salmonella, shigella);
• Thoát vị (ruột không nằm đúng vị trí);
• Sỏi thận;
• Nhiễm trùng đường tiểu;
• Viêm tuyến tuỵ;
• Lồng ruột (ít gặp nhưng rất nguy hiểm);
• Bệnh Crohn hoặc viêm loét đại tràng; Viêm bờm mỡ đại tràng…

Cách xử trí khi triệu chứng đau bụng xuất hiện

Khi bị đau bụng cần phải xử trí như thế nào?

Theo điều dưỡng viên Tô Thị Hoan – GV Cao đẳng Điều dưỡng cho biết cách xử trí đối với bệnh đau bụng như sau: Đau bụng có nhiều nguyên nhân, do đó khi triệu chứng đau bụng xuất hiện điều quan trọng nhất chúng ta cần phải hiểu rõ là khi nào chỉ cần dùng các thuốc đơn giản trong tủ thuốc gia đình và khi nào cần phải đi khám bệnh ngay.

Với các trường hợp đau nhẹ

• Đối với các cơn đau bụng nhẹ, bình thường chúng ta cần nghỉ ngơi và uống một ít nước lọc, tránh thức ăn đặc.
• Nếu xuất hiện nôn cần phải nhịn ăn trong 6 giờ và sau đó ăn một ít thức ăn nhẹ.
• Nếu đau thượng vị và đau sau bữa ăn, chúng ta có thể dùng các thuốc kháng acid để làm dịu đau, nhất là khi bạn cảm thấy xót ruột hay đầy hơi.
• Không nên dùng chanh, thức ăn béo, thức ăn chiên xào, các sản phẩm có cà chua, cà phê, rượu và nước ngọt có gaz.
• Có thể thử dùng các thuốc ức chế H2 (cimetidine, nizatidine, hoặc ranitidine) được phép bán tự do.
• Tránh dùng aspirin, ibuprofen và các loại thuốc giảm đau có á phiện nếu không có ý kiến của bác sĩ.
• Có thể dùng paracetamol nếu biết chắc chắn cơn đau không liên quan đến gan.

Nếu sau khi dùng thuốc mà tình trạng vẫn tiếp tục xấu đi thì chúng ta cần phải đi khám bác sĩ để được hỗ trợ và tư vấn sớm nhất có thể.

Với các trường hợp đau nặng, dồn dập

Chúng ta cần đi khám bệnh ngay khi có các triệu chứng sau:

• Đau đột ngột và dữ dội ở bụng;
• Đau lan đến ngực, cổ và vai;
• Nôn ra máu hoặc có máu trong phân (đặc biệt khi phân có màu nâu đen hoặc đen);
• Bụng cứng như tấm bảng, ấn đau;
• Không đi tiêu được, đặc biệt khi kèm nôn;
• Đầy hơi kéo dài hơn 2 ngày;
• Tiêu chảy kéo dài hơn 5 ngày;
• Khó chịu ở bụng lâu hơn 5 ngày;
• Đau kèm theo sốt trên 38 độ C;
• Tiểu lắt nhắt và cảm giác nóng buốt khi đi tiểu;
• Đau vùng bả vai kèm buồn nôn;
• Đau trong thai kỳ (hoặc nghi ngờ có thai);
• Biếng ăn kéo dài và sút cân không rõ nguyên nhân.

Bên cạnh sử dụng các thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ, chúng ta cần phải có chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý bằng cách chúng ta có thể chia nhỏ các bữa ăn, phải cân đối và đầy đủ chất xơ, ăn nhiều rau củ quả, hạn chế những thực phẩm sinh nhiều hơi; Uống nước nhiều mỗi ngày và tập luyện thường xuyên. Nếu đang sử dụng thuốc lá, chúng ta cần phải bỏ thuốc lá và giảm cân nếu cần thiết, ngưng ăn ít nhất 2 giờ trước khi đi ngủ, duy trì tư thế ngồi thẳng ít nhất 30 phút sau khi ăn, nâng cao đầu giường… để có một sức khỏe tốt.

Nguồn: benhchuyenkhoa.edu.vn tổng hợp