Viêm mũi dị ứng có di truyền không và những yếu tố ảnh hưởng đến bệnh

Viêm mũi dị ứng là bệnh hô hấp phổ biến, xảy ra khi niêm mạc mũi phản ứng quá mức với tác nhân dị ứng, ảnh hưởng đến sức khỏe. Một câu hỏi thường gặp là bệnh có di truyền và con cái có nguy cơ mắc nếu cha mẹ bị viêm mũi dị ứng.

• Những điều cần biết về bệnh gan nhiễm mỡ cấp độ 2
• Tham khảo những cách giúp giảm huyết áp hiệu quả

Viêm mũi dị ứng là bệnh hô hấp phổ biến

Bài viết này bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về viêm mũi dị ứng và các yếu tố ảnh hưởng đến bệnh.

Viêm mũi dị ứng là gì?

Viêm mũi dị ứng là một bệnh lý miễn dịch, xảy ra khi niêm mạc mũi phản ứng quá mức với các tác nhân dị ứng như phấn hoa, bụi mịn, nấm mốc, lông động vật hoặc thay đổi thời tiết. Các triệu chứng điển hình của bệnh bao gồm:

• Hắt hơi liên tục, đặc biệt là vào buổi sáng hoặc khi tiếp xúc với dị nguyên.
• Ngạt mũi, chảy nước mũi trong.
• Ngứa mũi, họng, mắt, tay.
• Đỏ mắt, ngứa mắt, chảy nước mắt nếu có kèm theo viêm kết mạc dị ứng.
• Mệt mỏi, khó tập trung.

Viêm mũi dị ứng được chia thành hai loại chính:

• Viêm mũi dị ứng theo mùa (viêm mũi dị ứng thời tiết): Thường xảy ra vào một khoảng thời gian nhất định trong năm, thường liên quan đến phấn hoa.
• Viêm mũi dị ứng quanh năm: Có thể xảy ra bất cứ lúc nào trong năm, thường liên quan đến các yếu tố môi trường.

Viêm mũi dị ứng ảnh hưởng đến khoảng 10-30% dân số toàn cầu, trong đó trẻ em và thanh thiếu niên có tỷ lệ mắc cao hơn người lớn.

Viêm mũi dị ứng có di truyền không?

Viêm mũi dị ứng có yếu tố di truyền rõ ràng. Các nghiên cứu dịch tễ học cho thấy nếu cha hoặc mẹ bị viêm mũi dị ứng, con cái có nguy cơ mắc bệnh cao hơn so với những trẻ có cha mẹ không mắc bệnh. Cụ thể:

• Tỷ lệ di truyền: Theo chuyên gia chỉ ra rằng nếu một trong hai cha mẹ mắc bệnh, nguy cơ mắc viêm mũi dị ứng ở con cái là 30-50%. Nếu cả hai cha mẹ đều mắc bệnh, nguy cơ này có thể lên đến 70-80%.
• Yếu tố di truyền và cơ địa dị ứng: Viêm mũi dị ứng có thể đi kèm với các bệnh dị ứng khác như viêm da cơ địa, hen suyễn, dị ứng thực phẩm. Điều này liên quan đến các nhóm gen kiểm soát phản ứng miễn dịch như IL-4, IL-13, và HLA-DRB1.

Tuy nhiên, mặc dù có yếu tố di truyền, không phải tất cả những người có cha mẹ mắc bệnh đều sẽ bị viêm mũi dị ứng. Các yếu tố môi trường và lối sống cũng có thể tác động đến nguy cơ mắc bệnh lý thường gặp này

Các yếu tố ảnh hưởng đến viêm mũi dị ứng

Ngoài yếu tố di truyền, các yếu tố môi trường cũng góp phần làm tăng nguy cơ mắc viêm mũi dị ứng, bao gồm:

• Ô nhiễm không khí: Tiếp xúc với bụi mịn, khí thải công nghiệp, khói thuốc lá có thể làm tăng tỷ lệ mắc bệnh.
• Thay đổi thời tiết: Biến động nhiệt độ và độ ẩm có thể kích hoạt phản ứng viêm của niêm mạc mũi, dẫn đến viêm mũi dị ứng.
• Tiếp xúc với dị nguyên: Những người sống trong môi trường nhiều bụi bẩn, nấm mốc, nuôi thú cưng hoặc tiếp xúc với phấn hoa có thể dễ mắc bệnh hơn.
• Hệ vi sinh đường ruột: Nghiên cứu đăng trên The Lancet chỉ ra rằng sự mất cân bằng vi khuẩn đường ruột ở trẻ sơ sinh có thể làm tăng nguy cơ phát triển bệnh dị ứng, bao gồm viêm mũi dị ứng.

Những yếu tố ảnh hưởng đến viêm mũi dị ứng là sự kết hợp của di truyền, môi trường, các tác nhân dị ứng và hệ thống miễn dịch, do đó, việc hiểu rõ các yếu tố này giúp chúng ta có thể phòng ngừa và kiểm soát hiệu quả bệnh viêm mũi dị ứng

Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn tuyển sinh năm 2025

Làm thế nào để phòng ngừa viêm mũi dị ứng ở người có yếu tố di truyền?

Để giảm nguy cơ mắc viêm mũi dị ứng, đặc biệt với những người có tiền sử gia đình mắc bệnh, có thể áp dụng các biện pháp phòng ngừa sau:

• Tránh tiếp xúc với dị nguyên: Hạn chế tiếp xúc với khói thuốc, bụi bẩn, hóa chất độc hại, ô nhiễm môi trường, phấn hoa mùa xuân.
• Duy trì môi trường sống lành mạnh: Sử dụng máy lọc không khí, vệ sinh nhà cửa thường xuyên.
• Chế độ ăn uống tăng cường miễn dịch: Bổ sung thực phẩm giàu vitamin C (cam, bưởi) và vitamin D (cá hồi, sữa), cùng với các men vi sinh để duy trì hệ miễn dịch khỏe mạnh.
• Lối sống lành mạnh: Ăn uống khoa học, tập thể dục thường xuyên để tăng cường sức khỏe và đề kháng.
• Điều trị kịp thời: Nếu có các triệu chứng viêm mũi dị ứng, cần đến bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh biến chứng thành viêm xoang hoặc hen suyễn.

Bác sĩ Cao đẳng Y Sài Gòn khuyến cáo chia sẻ viêm mũi dị ứng có tính di truyền. Tuy nhiên, không phải ai có tiền sử gia đình mắc bệnh cũng sẽ mắc bệnh. Hiểu rõ các yếu tố nguy cơ và thực hiện các biện pháp phòng ngừa sẽ giúp giảm thiểu tác động của bệnh và nâng cao chất lượng cuộc sống.