9 điều cần biết về viêm gan A

Viêm gan A là một bệnh gan xuất phát từ virus viêm gan A (HAV). Bệnh này có mối liên quan chặt chẽ với việc sử dụng nước hoặc thực phẩm không an toàn, vệ sinh cá nhân kém và quan hệ tình dục không lành mạnh.

• Những điều cần biết về bệnh gan nhiễm mỡ cấp độ 2
• Thế nào là chất xơ hòa tan? Tác dụng của chất xơ hoà tan với sức khỏe

Virus viêm gan A?

Theo các bác sĩ, giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM, Viêm gan A là bệnh do virus tấn công tế bào gan và làm suy giảm chức năng gan. Bệnh lây truyền qua đường phân miệng từ người sang người, chủ yếu qua nước hoặc thực phẩm nhiễm virus chưa được nấu chín kỹ.

Khác với viêm gan B, viêm gan A không gây viêm gan mạn tính, tức là không kéo dài quá 6 tháng và hiếm khi dẫn đến tử vong, trừ trường hợp suy gan cấp tính. Điều trị viêm gan A có thể kéo dài từ 2-4 tuần và các biện pháp phòng ngừa đã chứng minh hiệu quả trong giảm tỷ lệ lây nhiễm. Hiện nay, đã có vaccine an toàn và hiệu quả để ngăn chặn bệnh viêm gan A.

Phân bổ địa lý đối với bệnh

• Khu vực có mức độ nhiễm bệnh cao: Ở các nước thu nhập thấp và trung bình, với điều kiện vệ sinh kém, nhiễm trùng phổ biến. Hầu hết trẻ em (90%) đã nhiễm virus viêm gan A trước 10 tuổi mà thường không có triệu chứng.
• Khu vực có mức độ nhiễm bệnh thấp, trung bình: Ở các nước thu nhập cao với điều kiện vệ sinh và vệ sinh tốt, tỷ lệ nhiễm trùng thấp. Bệnh có thể xuất hiện ở thanh thiếu niên và người trưởng thành trong các nhóm có nguy cơ cao như PWID, MSM, và những người đi du lịch đến khu vực có mức độ lây nhiễm cao.

Viêm gan A lây truyền qua đường nào?

Trong người mắc bệnh viêm gan A, virus thường được tìm thấy nhiều nhất trong phân, cũng như trong nước bọt và nước tiểu. Việc xả thải của người bệnh có thể gây ô nhiễm môi trường xung quanh và làm cho virus phát tán rộng rãi. Các đường lây lan chính của virus

• Ăn thức ăn chế biến bởi người bị viêm gan A không rửa tay kỹ sau khi đi vệ sinh.
• Uống nước từ nguồn nước bị ô nhiễm.
• Ăn sò, ốc sống ở nguồn nước ô nhiễm.
• Tiếp xúc thường xuyên với người bệnh viêm gan A.
• Quan hệ tình dục với người mang virus.

Bệnh viêm gan A không lây truyền qua máu do có rất ít virus trong máu. Con đường lây lan chính của bệnh là qua đường phân – miệng. Ăn thức ăn và uống nước bị nhiễm virus, tiếp xúc với đồ vật hoặc môi trường ô nhiễm, và sử dụng chung các vật dụng cá nhân có thể gây lây truyền bệnh viêm gan A.

Triệu chứng của bệnh

Một số người mắc bệnh viêm gan A không có triệu chứng. Nếu có, thường xuất hiện sau 2-6 tuần từ khi nhiễm virus, bao gồm vàng da, vàng tròng mắt, phân nhạt màu, nước tiểu màu nâu sẫm, đau bụng. Triệu chứng toàn thân bao gồm ngứa ngáy, sốt nhẹ, mệt mỏi, biếng ăn, buồn nôn, và nôn mửa.

Người lớn thường có triệu chứng rõ ràng hơn và mức độ nghiêm trọng cao hơn, đặc biệt ở nhóm tuổi lớn hơn. Trẻ em thường không có triệu chứng nổi bật, với chỉ 10% gặp vàng da. Viêm gan A đôi khi tái phát, nhưng có khả năng tự phục hồi.

Nguy cơ mắc bệnh

Giảng viên Trường Cao đẳng Y Dược Hà Nội cho biết, Bất kỳ người nào chưa được tiêm phòng hoặc trước đó đã nhiễm virus viêm gan A đều có thể bị lây nhiễm. Trong các khu vực có sự lan rộng của virus, hầu hết các trường hợp xảy ra khi trẻ còn nhỏ. Các yếu tố rủi ro bao gồm vệ sinh kém, thiếu nước sạch, sống trong gia đình có người bị nhiễm bệnh, tiếp xúc với người mắc bệnh, và đi du lịch đến các khu vực có bệnh mà không được tiêm chủng. Quan hệ tình dục cũng là một con đường tiềm ẩn

Chẩn đoán bệnh nhân mắc viêm gan A

Các trường hợp viêm gan A khó phân biệt lâm sàng với các loại viêm gan siêu vi cấp tính khác. Chẩn đoán chính xác thường được đưa ra thông qua phát hiện kháng thể IgM đặc hiệu của HAV trong máu. Các xét nghiệm bổ sung bao gồm RT-PCR để phát hiện RNA virus viêm gan A, có thể cần sự hỗ trợ từ các phòng thí nghiệm chuyên ngành.

Phòng ngừa viêm gan A

Phòng ngừa viêm gan A bao gồm cải thiện vệ sinh, an toàn thực phẩm, và tiêm chủng. Để giảm sự lây lan của bệnh, quan trọng nhất là cung cấp nước uống an toàn, xử lý nước thải đúng cách, và thực hiện vệ sinh cá nhân, bao gồm rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Các vắc-xin viêm gan A có sẵn và nên được tiêm 2 liều để đảm bảo bảo vệ lâu dài.

Tiêm chủng

Tiêm vắc xin phòng ngừa viêm gan A là một phần quan trọng của kế hoạch toàn diện về kiểm soát viêm gan virus. Lập kế hoạch cho chương trình tiêm chủng quy mô lớn cần đánh giá ảnh hưởng kinh tế và xem xét các phương pháp phòng ngừa thay thế hoặc bổ sung, như cải thiện vệ sinh và giáo dục sức khỏe.

Chiến lược của WHO trong cuộc chiến chống virus viêm gan A

Từ năm 2011, WHO đã phối hợp với chính phủ và các đối tác quốc gia để tổ chức hàng năm Chiến dịch Ngày Viêm gan Thế giới. Chiến dịch này là một trong 9 chiến dịch y tế hàng năm của WHO, nhằm tăng cường nhận thức và hiểu biết về viêm gan virus.

Tổng hợp bởi benhchuyenkhoa.edu.vn