Nội dung bài viết
Xét nghiệm máu là gì?
Theo các bác sĩ, giảng viên Cao đẳng Dược TPHCM, Xét nghiệm máu, hay còn gọi là xét nghiệm huyết học, là phương pháp phân tích mẫu máu để đo lường nồng độ một số chất hoặc đếm số lượng các loại tế bào máu. Xét nghiệm này được thực hiện với nhiều mục đích khác nhau như tìm kiếm dấu hiệu bệnh, xác định tác nhân gây bệnh, kiểm tra kháng thể, phát hiện dấu hiệu ung thư, hoặc đánh giá hiệu quả điều trị,…
Xét nghiệm máu bao gồm nhiều loại khác nhau, trong đó xét nghiệm tổng phân tích tế bào máu (CBC) là một kỹ thuật phổ biến và thường quy. CBC thường được chỉ định trong khám sức khỏe định kỳ, chẩn đoán bệnh, cấp cứu, hoặc theo dõi quá trình điều trị. Phương pháp này phân tích ba loại tế bào máu chính: bạch cầu, hồng cầu, và tiểu cầu. Kết quả từ CBC cung cấp thông tin chi tiết về số lượng và chất lượng các tế bào máu, giúp bác sĩ phát hiện các vấn đề bất thường như nhiễm trùng, thiếu máu, rối loạn chảy máu,… và đưa ra chẩn đoán cũng như tiên lượng bệnh chính xác hơn.
Tổng quan về chỉ số MCH
Chỉ số MCH trong xét nghiệm máu là gì?
MCH (Mean Corpuscular Hemoglobin) là chỉ số phản ánh lượng huyết sắc tố trung bình trong một tế bào hồng cầu. Huyết sắc tố là loại protein quan trọng, giúp hồng cầu vận chuyển oxy đến các mô và tế bào trong cơ thể. Chỉ số MCH được đo thông qua xét nghiệm tổng phân tích tế bào máu (CBC).
Giá trị MCH bình thường dao động từ 27 – 33 picogram (pg) trên mỗi tế bào. Nếu chỉ số MCH thấp hơn 26 pg/tế bào, nó được coi là thấp, và nếu vượt quá 34 pg/tế bào, được coi là cao.
Một số lưu ý khi thực hiện xét nghiệm MCH
Để đảm bảo kết quả xét nghiệm MCH chính xác, người bệnh cần tuân thủ các hướng dẫn sau:
- Không sử dụng thuốc: Không dùng bất kỳ loại thuốc nào trước khi xét nghiệm. Nếu đã sử dụng thuốc, cần thông báo với bác sĩ để có hướng xử lý phù hợp.
- Nhịn ăn:
- Khi xét nghiệm cùng các chỉ số khác như đường huyết, gan mật, hoặc mỡ máu, bệnh nhân nên nhịn ăn từ 8 – 12 giờ.
- Nếu xét nghiệm các bệnh lý khác như cường giáp, HIV, không cần nhịn ăn.
- Tránh chất kích thích: Không sử dụng rượu, bia, cà phê, thuốc lá hoặc các chất kích thích trước khi xét nghiệm.
Chỉ số MCH thấp thể hiện điều gì?Khi chỉ số MCH thấp hơn 26 pg/tế bào, điều này có thể chỉ ra tình trạng thiếu sắt trong cơ thể, do sắt là yếu tố cần thiết để sản xuất huyết sắc tố. Tình trạng này thường gặp ở:
- Người thiếu dinh dưỡng hoặc ăn chay;
- Phụ nữ có kinh nguyệt kéo dài;
- Người đã phẫu thuật dạ dày hoặc mắc bệnh Celiac, gây mất hoặc kém hấp thu sắt;
- Thiếu vitamin B và các dưỡng chất quan trọng khác.
Biểu hiện: Giai đoạn đầu thường không có triệu chứng rõ ràng. Khi tình trạng nặng hơn, người bệnh có thể gặp khó thở, mệt mỏi, chóng mặt, da nhợt nhạt, dễ bầm tím,…Bác sĩ giảng viên dạy Trung cấp y sĩ đa khoa tphcm cho biết thêm.
Chỉ số MCH cao thể hiện điều gì? Giảng viên Cao đẳng Y Dược Hà Nội cho hay, Chỉ số MCH vượt quá 34 pg/tế bào thường liên quan đến nguy cơ thiếu máu ác tính, do cơ thể thiếu axit folic hoặc vitamin B12. Ngoài ra, MCH cao còn liên quan đến:
- Bệnh gan;
- Tuyến giáp hoạt động quá mức;
- Uống nhiều thuốc chứa estrogen;
- Lạm dụng rượu bia;
- Biến chứng ung thư hoặc nhiễm trùng.
Biểu hiện: Người bệnh có thể cảm thấy tim đập nhanh, mệt mỏi, giảm tập trung, trí nhớ kém, móng tay móng chân dễ gãy, giảm cân, rối loạn tiêu hóa, da nhợt nhạt,…
Làm thế nào để cân bằng chỉ số MCH?Khi xuất hiện triệu chứng bất thường liên quan đến chỉ số MCH, người bệnh nên đến cơ sở y tế để thực hiện xét nghiệm và xác định nguyên nhân.
- MCH thấp: Bác sĩ có thể hướng dẫn thay đổi chế độ ăn uống hoặc kê toa bổ sung sắt và các dưỡng chất cần thiết. Nếu tình trạng nặng như khó thở, da nhợt nhạt, cần điều trị ngay tại bệnh viện.
- MCH cao: Đây là tình trạng nguy hiểm, đòi hỏi được thăm khám và điều trị kịp thời.
Thực hiện định kỳ các xét nghiệm máu ngay cả khi không có biểu hiện bất thường. Bác sĩ sẽ dựa vào chỉ số MCH cùng các chỉ số khác để phát hiện và điều trị bệnh từ giai đoạn sớm, đảm bảo sức khỏe lâu dài.